បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ថ្នាក់ទី១២ មានជម្រើសជំនាញជាច្រើនដែលអ្នកអាចជ្រើសរើសដើម្បីបន្តការសិក្សា ឬអភិវឌ្ឍអាជីព។ ខាងក្រោមនេះជាជម្រើសជំនាញ និងគំនិតមួយចំនួនដែលអាចពិចារណា ដោយផ្អែកលើចំណាប់អារម្មណ៍ និងគោលដៅអាជីព៖
១. ការបន្តការសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ
- វិស័យបច្ចេកវិទ្យា៖ វិស្វកម្មកុំព្យូទ័រ បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) សន្តិសុខសាយប័រ ឬការអភិវឌ្ឍកម្មវិធី។
- វិស័យសុខាភិបាល៖ វេជ្ជសាស្ត្រ ឱសថសាស្ត្រ គិលានុបដ្ឋាយិកា ឬអ្នកបច្ចេកទេសវេជ្ជសាស្ត្រ។
- វិស័យអាជីវកម្ម៖ គណនេយ្យ ទីផ្សារ គ្រប់គ្រងអាជីវកម្ម ឬសហគ្រិនភាព។
- វិស័យសិល្បៈ និងការរចនា៖ ការរចនាក្រាហ្វិក ស្ថាបត្យកម្ម ម៉ូដ ឬភាពយន្ត។
- វិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ និងបរិស្ថាន៖ ជីវវិទ្យា វិទ្យាសាស្ត្របរិស្ថាន ឬថាមពលកកើតឡើងវិញ។
២. ការសិក្សាវិជ្ជាជីវៈ ឬបណ្តុះបណ្តាលរយៈពេលខ្លី
- ជំនាញបច្ចេកទេស៖ ជួសជុលអេឡិចត្រូនិក មេកានិច ឬសរសេរកូដ។
- ជំនាញសេវាកម្ម៖ ចុងភៅ គ្រប់គ្រងបដិសណ្ឋារកិច្ច ឬទេសចរណ៍។
- ជំនាញឌីជីថល៖ ទីផ្សារឌីជីថល ការគ្រប់គ្រងបណ្តាញសង្គម ឬ SEO។
- មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល៖ សាលាដូនប៉ែន អង្គការ PSE ឬមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលផ្សេងៗផ្តល់វគ្គជំនាញរយៈពេលខ្លី។
- ការងារការិយាល័យ៖ ជំនួយការរដ្ឋបាល សេវាកម្មអតិថិជន ឬគ្រប់គ្រងឃ្លាំង។
- ការងារលក់ និងទីផ្សារ៖ អ្នកលក់ ឬអ្នកផ្សព្វផ្សាយផលិតផល។
- ការងារឯករាជ្យ (Freelance)៖ ការសរសេរមាតិកា បកប្រែ ឬរចនាក្រាហ្វិក (ឧ. នៅលើ Upwork ឬ Fiverr)។
៤. សហគ្រិនភាព
- បើអ្នកចាប់អារម្មណ៍នឹងអាជីវកម្មផ្ទាល់ខ្លួន អាចចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មតូចៗ ដូចជា លក់អនឡាញ បើកហាងកាហ្វេ ឬផលិតផលធ្វើដោយដៃ។
- ស្វែងរកការបណ្តុះបណ្តាលសហគ្រិនភាពតាមអង្គការ ដូចជា SHE Investments ឬ Impact Hub Phnom Penh។
៥. ការរៀបចំផែនការ
- វាយតម្លៃចំណាប់អារម្មណ៍៖ សួរខ្លួនឯងថា តើអ្នកចូលចិត្តធ្វើអ្វី? តើអ្នកមានជំនាញអ្វីខ្លាំង?
- ស្រាវជ្រាវទីផ្សារ៖ មើលតម្រូវការការងារនៅកម្ពុជា ឬអន្តរជាតិ (ឧ. បច្ចេកវិទ្យា និងទេសចរណ៍កំពុងរីកចម្រើន)។
- ប្រឹក្សាយោបល់៖ ពិគ្រោះជាមួយគ្រូប្រឹក្សាអាជីព ឬចូលរួមសិក្ខាសាលាអំពីអាជីព។
